
نکات تفسیری جزء یازدهم قرآن کریم/ تایید الهی و استقامت رهبران دینی ضامن موفقیت برنامهها
قَالَ قَدْ أُجِیبَتْ دَعْوَتُکُمَا فَاسْتَقِیمَا وَلَا تَتَّبِعَانِّ سَبِیلَ الَّذِینَ لَا یَعْلَمُونَ (۸۹_یونس) محکم در راه خود بایستید و استقامت به خرج دهید و از انبوه مشکلات نهراسید و در کار خود قاطع باشید و هرگز در برابر پیشنهادهای افراد نادان و بیخبر تسلیم نشوید و از راه جاهلان نروید بلکه کاملاً آگاهانه برنامههای انقلابی خود را ادامه دهید.
جشنواره وب چهارمحال و بختیاری| بر آن شدیم تا در ماه مبارک و پرخیر و رحمت رمضان روزانه صفحاتی از کلام الهی را بر زبان جاری کنیم و بیش از پیش رهنمودهای قرآنی را در زندگی استفاده کنیم. سراسر آیات الهی پُر است از حکمت و اندرزهایی که برای زندگی انسها ضروری است لذا در نظر داریم هر روز چند آیهای از جزء مورد نظر را تفسیر و برخی نکات را در کنار یکدیگر مرور کنیم. جزء یازدهم قرآن از آیه ۹۳ توبه تا انتهای آن، سوره یونس و ۵ آیه ابتدایی سوره هود را شامل میشود. یونس نام یکی از پیامبران است. در آیه ۹۸ به داستان حضرت یونس و توبه قوم وی و پذیرفته شدن آن اشاره شده است. کسی که سوره یونس را هر ۲ یا ۳ ماه یکبار بخواند ترس اینکه از جاهلان و ناآگاهان باشد، منتفی میشود در روز قیامت از نزدیکان خداوند خواهد بود. هود نام یکی از پیامبران است. از آیه ۵۰ تا ۶۰ داستان زندگی حضرت هود پیامبر قوم عاد بیان شده است. پیامبر(ص) فرمود: هر کس سوره هود را بخواند پاداش و ثوابی به تعداد کسانی که به هود و سایر پیامبران ایمان آوردهاند و یا انکار کردهاند، عنایت خواهد کرد و روز قیامت در مقام شهدا قرار میگیرد و حسابرسی آسان خواهد داشت. نخستین مسلمان چه کسی بود؟ وَالسَّابِقُونَ الْأَوَّلُونَ مِنَ الْمُهَاجِرِینَ وَالْأَنْصَارِ وَالَّذِینَ اتَّبَعُوهُمْ بِإِحْسَانٍ رَضِیَ اللَّهُ عَنْهُمْ وَرَضُوا عَنْهُ وَأَعَدَّ لَهُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِی تَحْتَهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِینَ فِیهَا أَبَدًا ۚ ذَٰلِکَ الْفَوْزُ الْعَظِیمُ (۱۰۰_توبه) در پاسخ این سوال همه متفقا گفتهاند نخستین کسی که از زنان مسلمان شد خدیجه همسر وفادار و فداکار پیامبر(ص) بود و اما از مردان، همه دانشمندان و مفسران شیعه به اتفاق گروه عظیمی از دانشمندان اهل سنت علی(ع) را نخستین کسی از مردان میدانند که دعوت پیامبر را پاسخ گفت. پیامبر(ص) فرمود: نخستین کسی که در کنار حوض کوثر بر من وارد میشود نخستین کسی است که اسلام آورده و او علی بن ابیطالب است. اهمیت تبلیغ و تفقه و تحصیل علم وَمَا کَانَ الْمُؤْمِنُونَ لِیَنْفِرُوا کَافَّةً فَلَوْلَا نَفَرَ مِنْ کُلِّ فِرْقَةٍ مِنْهُمْ طَائِفَةٌ لِیَتَفَقَّهُوا فِی الدِّینِ وَلِیُنْذِرُوا قَوْمَهُمْ إِذَا رَجَعُوا إِلَیْهِمْ لَعَلَّهُمْ یَحْذَرُونَ (۱۲۲_توبه) آیه فوق دلیل روشنی است بر اینکه همواره گروهی از مسلمانان به عنوان انجام یک واجب کفایی باید به تحصیل علم و دانش در تمام موضوعات اسلامی و مورد نیاز مسلمانان بپردازند و پس از فراغت از تحصیل برای تبلیغ احکام اسلام به نقاط مختلف مخصوصاً به سوی قوم و دیار خود بازگردند و آنها را با مسائل اسلامی آشنا سازند. بنابراین آیه فوق دلیل روشنی است بر وجوب تعلیم و تعلم در مسائل اسلامی و به تعبیر دیگر هم تحصیل را واجب میکند و هم یاد دادن را و اگر دنیای امروز به تعلیمات اجباری افتخار میکند قران در چهارده قرن پیش علاوه بر آن معلمی را نیز بر انجام این وظیفه ملزم نموده است. آیهای که تلاوت آن اشک پیامبر(ص) را جاری میساخت وَمَا تَکُونُ فِی شَأْنٍ وَمَا تَتْلُو مِنْهُ مِنْ قُرْآنٍ وَلَا تَعْمَلُونَ مِنْ عَمَلٍ إِلَّا کُنَّا عَلَیْکُمْ شُهُودًا إِذْ تُفِیضُونَ فِیهِ وَمَا یَعْزُبُ عَنْ رَبِّکَ مِنْ مِثْقَالِ ذَرَّةٍ فِی الْأَرْضِ وَلَا فِی السَّمَاءِ وَلَا أَصْغَرَ مِنْ ذَٰلِکَ وَلَا أَکْبَرَ إِلَّا فِی کِتَابٍ مُبِینٍ (۶۱_ یونس) در این آیه درس بزرگی برای همه مسلمانان بیان شده است و آن اینکه به این حقیقت توجه داشته باشیم که هر گامی بر میداریم و سخنی که میگوییم و هر اندیشهای که در سر می پرورانیم و به هر سو نگاه میکنیم و در هر حالی هستیم، نه تنها ذات پاک خدا بلکه فرشتگان او نیز مراقب ما هستند و با تمام توجه ما را مینگرند. بیجهت نیست که امام صادق(ص) میفرماید: پیامبر گرامی اسلام هر زمان این آیه را تلاوت میکرد شدیداً گریه مینمود. جایی که پیامبر با آن همه اخلاص و بندگی و آن همه خدمت به خلق و عبادت خالق که از کار خود در برابر علم خدا ترسان باشد حال ما و دیگران معلوم است. تکیه بر تردید، انسان را به دروغگویی میکشاند أَلَا إِنَّ لِلَّهِ مَنْ فِی السَّمَاوَاتِ وَمَنْ فِی الْأَرْضِ وَمَا یَتَّبِعُ الَّذِینَ یَدْعُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ شُرَکَاءَ إِنْ یَتَّبِعُونَ إِلَّا الظَّنَّ وَإِنْ هُمْ إِلَّا یَخْرُصُونَ (۶۶_یونس) میتوان به عنوان یک قانون کلی از آیه استفاده کرد که هرکس از ظن و گمانهای بیاساس پیروی کند سرانجام به دروغگویی کشانده میشود، راستی و صدق بر اساس قد و یقین استوار است و دروغ بر اساس تخمینها و پندارها و شایعهها. تایید الهی و استقامت رهبران دینی ضامن موفقیت برنامهها قَالَ قَدْ أُجِیبَتْ دَعْوَتُکُمَا فَاسْتَقِیمَا وَلَا تَتَّبِعَانِّ سَبِیلَ الَّذِینَ لَا یَعْلَمُونَ (۸۹_یونس) خداوند به موسی و برادرش خطاب کرد که اکنون که شما آماده تربیت و سازندگی جمعیت بنیاسرائیل شدهاید و دعایتان نسبت به دشمنانتان اجابت شد پس محکم در راه خود بایستید و استقامت به خرج دهید و از انبوه مشکلات نهراسید و در کار خود قاطع باشید و هرگز در برابر پیشنهادهای افراد نادان و بیخبر تسلیم نشوید و از راه جاهلان نروید بلکه کاملاً آگاهانه برنامههای انقلابی خود را ادامه دهید. ** برگرفته از قرآن بشیر (تفسیر یک جلدی جوان؛ برگرفته از تفاسیر نمونه و المیزان) تحدیر(تندخوانی) جزء یازدهم قرآن کریم با صدای استاد معتز آقایی